Księstwo Ziębickie
aa
a
Początki henrykowskich cystersów sięgają 1227 r., kiedy to pierwsi mnisi przybyli tu z Lubiąża. Wkrótce po założeniu opactwo zostało zniszczone podczas najazdu tatarskiego w 1241 r., później było plądrowane jeszcze w czasie wojen husyckich na początku XV w. i podczas wojny trzydziestoletniej w pierwszej połowie XVII w.
W latach 1268–1273 opat Piotr spisał tu po łacinie słynną „Księgę henrykowską”, kontynuowaną przez jego następcę do 1310 r. W księdze tej znajduje się najstarsze zachowane pisane zdanie w języku polskim. Dziś opactwo to bywa nazywane, ze zrozumiałych względów, Klasztorem Księgi Henrykowskiej.
Szczyt rozwoju opactwa henrykowskiego przypadł na przełom XVII i XVIII w., kiedy to zostało ono gruntownie przebudowane w stylu barokowym. Kres cysterskiemu opactwu w Henrykowie położyli Prusacy, którzy w 1810 r. zlikwidowali zakony w swoim państwie. Pocysterski majątek został sprzedany królowej holenderskiej Fryderyce Luizie Wilhelminie, siostrze króla Prus Fryderyka Wilhelma III. W 1863 r. pocysterskie dobra w Henrykowie i okolicach, wraz z zamkiem w pobliskich Witostowicach, zostały kupione przez książąt sasko-weimarskich, którzy zamienili obiekty klasztorne w rezydencję magnacką i zamieszkiwali w Henrykowie aż do 1945 r.
Po wojnie kościół i niewielką część klasztoru przejęli polscy cystersi ze Szczyrzyca i Mogiły, ale większość zabudowań poklasztornych przypadła miejscowemu Państwowemu Gospodarstwu Rolnemu, a później szkole rolniczej. Niektóre zamieniono na budynki mieszkalne. Od początku lat 90. XX w. nowym gospodarzem większości zabudowań poklasztornych jest Archidiecezja Wrocławska.
Henrykowscy cystersi wywarli ogromny wpływ na rozwój Ziemi Ziębickiej. Podróżując po dawnym Księstwie Ziębickim, często można spotkać się ze śladami ich działalności. Warto też pospacerować po otaczających henrykowskie opactwo ogrodach i rozległym parku w stylu angielskim, w którym rosną rzadkie okazy flory, głównie drzew.
Czas zwiedzania zespołu klasztornego wynosi ok. godziny (bez kościoła, ogrodów i parku). Zwiedzenia kościoła jest możliwe po wcześniejszym ustaleniu z księdzem proboszczem (wejście do plebanii z tyłu kościoła; tel. 74 8105069). Wygodny parking dla samochodów osobowych i autokarów znajduje się przy wyjeździe z Henrykowa do Ziębic drogą wojewódzką nr 395. Z parkingu do klasztoru prowadzi wygodna droga przez park (ok. 200 m).
Galeria
